د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق او د افغان – امریکا اتاق ګډه آنلاین ناسته کې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي سوداګریز مرستیال ښاغلي خیرالدین مایل احمدي، د اتاق د مدیره پلاوي پانګه ایز مرستیال ښاغلي سلطان محمد صافي، د عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايي، د افغان – امریکا اتاق مدیره پلاوي غړي ښاغلي جفري ګریکو، د اتاق د مدیره پلاوي غړیو هر یو ښاغلي احمد ضیاء عظیمي شینوزاده او بهادر خیرخواه، د اتاق د عامل پلاوي مالي او اداري مرستیال ښاغلي میرویس هوتک او د اتاق د یو شمیر ډیپارټمنټونو مسؤلینو ګډون درلود.
 
غونډه په درېیو موضوعاتو (د سیاسي بدلون وروسته د افغانستان اقتصادي او سوداګریز وضعیت، د پانګونې جذب او د افغانستان – امریکا د اتاق راتلونکي پروګرامونه) تر بحث لاندې ونیول شوه او د اتاق د مشرتابه له خوا په ازاد بحث او د نظریاتو په وړاندې کولو سره پای ته ورسېده.
 
ښاغلي عطايي د ځینو مهمو موضوعګانو په اړه چې خصوصي سکټور ته یې جدي ننګونې رامنځته کړي، د بانکي ستونزو او د پیسو د راکړې ورکړې په ګډون د افغانستان د شتمنیو کنګل کېدل، چې یوه برخه یې د هېواد په خصوصي سکټور پورې اړه لري، په بېلابېلو پروژو کې د بهرنیو قراردادونو ځنډول چې خصوصي سکټور یې سخت اغېزمن کړی، او د بهرنیو تمویل کوونکو له خوا د دولتي سبسایډي قطع کول، په ځانګړې توګه د هوايي دهلېزونو او د افغانستان د صادراتو د پراختیا په برخه کې د افغانستان او امریکا د سوداګرۍ اتاق څخه يي د ستونزو د هواري لپاره د همکارۍ غوښتنه وکړه.
 
ښاغلي جفري ګریکو بیا د خصوصي سکټور د ستونزو د حل په برخه کې د اتاق د مشرتابه پلاوي هڅې وستایلې او د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق له هڅو او فعالیتونو څخه یې د افغانستان-امریکا اتاق ملاتړ څرګند کړ.
 
نوموړي د بانکي سیستم ستونزو ته د پای ټکي کیښودو په برخه کې، د امریکا د حکومت او اروپايي ټولنې له خوا د افغانیو د کنګل کېدو په اړه وویل چې د افغان-امریکا د سوداګرۍ اتاق د دې پیسو د ازادولو لپاره هڅې کوي، په ځانګړې توګه د افغانستان بانکونو له لارې خصوصي شرکتونو ته د ۵۷۱ میلیون ډالرو د ورکړې له تړون څخه خبر ورکړ.
ښاغلي ګریکو د افغانستان بانکونو وضعیت د ښه والي په موخه یادو بانکونو ته د بشردوستانه مرستو او د خصوصي شرکتونو پیسو لیږد او همدارنګه دغو بانکونو ته د پیسو د انتقال له لارې د افغاني بانکونو د ودې لپاره د افغان-امریکا د سوداګرۍ اتاق د هڅو ډاډ ورکړ.
 
جفري ګریکو په ۷ کاري ګروپونو کې د افغانستان – امریکا اتاق د کاري پلانونو په اړه چې پکې د سکتورونو (د کرنې او کرنیزو پروژو، مخابراتو، انرژۍ او کانونو، بانکدارۍ او مالي سیستم، د ښځو د اقتصاد پیاوړتیا، د چابهار کمیټه، د سوداګرۍ د شخړو د حل او د پانګونې مشورتي شورا) او د افغانستان خصوصي سکټور خپل ملاتړ څرګند کړ. نوموړي دغه راز په نږدې راتلونکي کې له ترکیې، متحده عربي اماراتو او قطر سره د افغانستان د اړیکو په اړه د خصوصي سکتور د غونډو د جوړېدو یادونه هم وکړه.
 
ښاغلي خیرالدین مایل احمدي له دې ناستې څخه د خوښۍ په څرګندولو سره هیله څرګنده کړه، چې د افغان – امریکا اتاق به د تل په څېر د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق له فعالیتونو ملاتړ وکړي او د خصوصي سکتور د شته ستونزو په حل کې به همکاري وکړي.
 
هغه زیاته کړه، چې په هېواد کې له سیاسي بدلون وروسته د افغانستان خصوصي سکتور تر هر بل سازمان زیات زیانمن شوی دی.
ښاغلي مایل د سوداګرو د پیسو د انتقال په برخه کې د سوداګرو یوې تر ټولو جدي ستونزې ته په اشارې سره زیاته کړه "له شته ننګونو سره سره د هېواد سوداګرو خپل فعالیتونه بند نه کړل او په دې وتوانېدل چې د خوراکي توکو او لومړنیو اړتیاوو په برخه کې د خلکو اړتیاوې پوره کړي."
 
ښاغلي سلطان محمد صافي د افغان-امریکا اتاق څخه د دې غونډې د جوړیدو او د خصوصي سکتور د شته ستونزو د حل په برخه کې د ښې همکارۍ له امله د مننې کولو ترڅنګ، شتو ستونزو ته د پای ټکي کیښودو په موخه، د خصوصي سکتور د یو میلیارد څخه د زیاتو ډالرو د خوشې کولو، د نړیوالو بندیزونو څخه د سوداګرو او پانګوالو د پیسو لیږد معافیت؛ د افغانستان بانک د پیسو آزادول، د افغانستان د خصوصي سکتور له لارې د پروژو پلي کول؛ او د باور جوړونې کنفرانسونو د ترسره کولو په برخه کې مشخص وړاندیزونه وکړل.
 
ښاغلي صافي د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق او خصوصي سکتور د یوه غیر سیاسي او بې پرې بنسټ په توګه یاد کړ او له نړیوالۍ ټولنې يې وغوښتل چې د افغانستان په اړه دی په خپلو پریکړو کې هڅه وکړي څو د افغانستان خصوصي سکتور ته زیان ونه رسیږي.
 
ښاغلي احمد ضیاء عظیمي شینوزاده د افغان – امریکا اتاق له خوا د اوو کاري ګروپونو د جوړېدو هرکلی وکړ او د نورو کمېټو تر څنګ یې د روغتیا کمېټې پر جوړېدو او همدارنګه د روغتیا سکتور د ودې او په دې برخه کې د پانګونې د جلبولو لپاره خپل رغوونکي وړاندیزونه مطرح کړل او ښاغلي ګوریکو هم د روغتیا کمېټې جوړیدو برخه کې د ښاغلي شینوزاده وړاندیز ومانه.
 
په پای کې، ښاغلي ګوریکو د اتاق د مشرتابه پلاوي له خوا وړاندې شوي نظریات او وړاندیزونه ومنل او د افغان-امریکا اتاق ملاتړ څخه يي په یاده برخه کې ډاډ ورکړ.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق لومړي مرستيال ښاغلي محمد یونس مهمند المان ته د خپل سفر په ترڅ کې، په فرانکفورت کې د افغاني محصولاتو له يو شمېر سوداګرو او پلورونکو په ځانګړې توګه افغان سوداګر ښاغلي احسان سره د لیدنې په ترڅ کې، د هغوى پر ستونزو او په یاد هېواد کې د افغاني محصولاتو لپاره د بازار موندنې په اړه خبرې وکړې.
 
په فرانکفورت کې د افغاني محصولاتو سوداګر او پلورونکي په داسې حال کې چې په افغانستان کې د وچې مېوې له ښه بازار څخه د خوښۍ څرګندونه کوي، د معیاري بسته بندۍ نشتوالی په المان او اروپايي هېوادونو کې د دغو محصولاتو د خرڅلاو یوه لویه ستونزه بولي او زیاتوي چې د وچې مېوې اوسني پېرېدونکي ډیری یې افغانان دي چې په آلمان کې ژوند کوي او که چیرې د دغو محصولاتو پروسس او بسته بندي له اروپایي معیارونو سره سمه وي، نور آلماني او اروپایي اتباع به یې هم وپیري او وکاروي.
 
د افغاني محصولاتو سوداګرو او پلورونکو په المان کې د افغانستان سفارت په بې کفایتۍ او په ځانګړې توګه د افغاني محصولاتو د بازارموندنې په برخه کې نیوکه وکړه او د سوداګریزو اسانتیاوو په رامنځته کولو او د هېواد د محصولاتو لپاره په بازار موندنه کې یې د دوی فعاله ونډه مهمه وبلله.
 
ښاغلي مهمند د افغاني محصولاتو له سوداګرو او پلورونکو سره له لیدنې او د هغوی د ستونزو او وړاندیزونو له اورېدو وروسته وویل "د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق تل هڅه کړې چې افغاني محصولات په ځانګړې توګه غالۍ، وچه مېوه، زعفران او نور تولیدات اروپايي هېوادونو صادر شي.
 
ښاغلي مهمند دغه مارکېټونه د افغاني محصولاتو لپاره مهم وبلل او ژمنه يې وکړه، چې د سوداګرۍ او پانګونې اتاق به د دوی ستونزې او وړانديزونه د اسلامي امارت له اړوندو ارګانونو سره شريک کړي، تر څو دوی ته د لا زياتې بازارموندنې او اسانتياوو رامنځته کولو زمينه برابره شي.

د افغانستان د خصوصي روغتونونو اتحاديې عمومي ناسته د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي غړي او د روغتیا کمېټې رئیس ښاغلي احمد ضیاء عظیمي شینوزاده او د خصوصي روغتونونو د رئیسانو او استازیو په ګډون ترسره شوه.
 
ناسته د خصوصي روغتونونو اتحاديې رئیس ښاغلي ډاکټر فردین غرمان په وینا پیل او ورپسی د خصوصي روغتونونو استازیو په خصوصي روغتونونو کې د شتو ستونزو په اړه د خبرو کولو او ځانګړو وړاندیزونو ترڅنګ، د اتاق د روغتیا کمېټې له رئیس وغوښتل چې یادو ستونزو ته د پای ټکي کیښودو په موخه د روغتیا سکتور اړوند چارواکو سره دوی ته د ناستو ترسره کولو زمینه برابره کړي او دوی وکولی شي چې خپلو ستونزو ته د حل مناسبې لارې چارې پیدا او له منځه يي ویسي.
 
ښاغلي شینوزاده د خصوصي روغتونونو ستونزو تائیدلو ترڅنګ، د دوی د ستونزو د له منځه وړلو په موخه د روغتیا سکتور اړوندو چارواکو سره د ناستو په تنظیمولو کې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق له بشپړې همکارۍ خبر ورکړ.
 
په افغانستان کې ۵۵۷ خصوصي روغتونونه فعالیت کوي چې په تیر حکومت کې د ډیر شمیر ستونزو سره لاس او ګریوان وو. یاد خصوصي روغتونونه تمه لري، چې د افغانستان اسلامي امارت به د دوی شتو ستونزو ته د پای ټکي کیښودو ترڅنګ، په روغتیا سکتور کې د پانګه اچونې برخه کې لازمې آسانتیاوې رامنځته کړي.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د اجرائیه کمیټې نولسمه ناسته د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق د مدیره پلاوي سوداګریز مرستیال ښاغلي خیر الدین مایل احمدي تر ریاست لاندی او د مدیره پلاوي د پانګونې مرستیال ښاغلي سلطان محمد صافي، د مدیره پلاوي د دارلانشاء رئیس ښاغلي خان محمد سرفراز باز، د مدیره پلاوي مالي رئیس ښاغلي شیرین آغا سخي، د مدیره پلاوي د نړیوالو اړیکو رئیس ښاغلي سید جاوید برهان او د تاق عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايې په ګډون د مدیره پلاوي په کاري دفتر کې ترسره شوه.
 
په دی ناسته کې چې د اجرائیه کمېټې ځینو غړیو په آنلاین ډول ګډون درلود، د دارالانشاء رئیس ښاغلي خان محمد سرفراز باز ګډونکوونکو ته په اجنډا کې شاملې ټولې موضوعګانې وړاندی کړې.
 
ورپسی بیا، ښاغلي عطایې د عامل پلاوي راپورونه مطرح او د اجرائیه کمیټې او عامل پلاوي د وړاندیزونو په اړه تر هر اړخیر بحث وروسته، لازمې پریکړې وشوې.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند، د مدیره پلاوي د خدماتو مرستیال ښالي نصیر احمد عرب، د مدیره پلاوي مالي رئیس ښاغلي شیرین آغا سخي، د مدیره پلاوي نړیوالو اړیکو رئیس ښاغلي انجنیر سید جاوید برهان، د عامل پلاوي سرپرست رئیس ښاغلي شفیق الله عطايي او د مدیره پلاوي غړیو هر یو ښاغلي ضیاءالدین اچکزي او احمد ضیاء عظیمي شینوزاده، یو شمیر سوداګرو، د خصوصي سکتور، مدنې ټولنې او غیر دولتي ادارو غړیو په کابل سټار هوټل کې د UNDP لخوا د "افغانستان راتلونکي" تر عنوان لاندی په جوړه شوې ناسته کې د ګډون ترڅنګ، د خصوصي سکتور نظرونه څرګند کړل.
 
دا ناسته په دریو اصلي موخو چې عبارت دي له (۱- د پراختیا لارې: د بیلابیلو حلونو په کارولو سره د افغانستان د پرمختګ په اړه بحث کول او د موجوده خطرونو او فرصتونو ارزونه او پدې پروسه کې د بهرنیو لوبغاړو رول؛۲- ټولنیز تړونونه: په افغانستان کې د تلپاتې سولې د تامین لپاره د دولت او خلکو ترمنځ د باور د زیاتولو لپاره څه کولای شو؟ نړیواله ټولنه د کورنیو هڅو په اړه څه کولی شي؟۳- د ځوانانو د رهبرۍ پراختیا: په ولایتونو کې د جنسیتي نابرابرۍ د له منځه وړلو څرنګوالی او په افغانستان کې د ځوانانو د رهبرۍ په وده کې څه ډول رول لوبولی شي؟) جوړه شوې وه.
 
ښاغلي مومند د UNDP له خوا د سترو اقتصادي پروژو د پیل هرکلی وکړ او د دغو پروژو په تطبیق کې یې د خصوصي سکتور رول مهم وباله او زیاته يي کړه، چې د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق په هېواد کې د خصوصي سکټور د ټولنې رښتینی استازی دی او د مهمو اقتصادي پروژو په تطبیق کې مهم او بنسټیز رول لوبولی شي.
 
نوموړي په اوسنيو شرايطو کې د افغانستان له بانکي سيسټم څخه ملاتړ، د عام المنفعه پروژو لکه د سړک جوړولو، د برېښنا د توليد او نورو بنسټيزو پروژو بيا پيلول مهم او بنسټيز وبلل او د دغو پروژو د عملي کیدو برخه کې يي د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق او د خصوصي سکټور همکاري مهمه وبلله.
 
ښاغلي خانجان الکوزي په تېرو وختونو کې د اقتصادي پروژو په تطبیق کې د هېواد د خصوصي سکټور رول ته په اشارې سره وویل "خصوصي سکتور د اقتصادي پروژو په تطبیق کې ښې تجربې لري او له ښو تجربو څخه باید په راتلونکو پروژو کې کار واخیستل شي.
 
نوموړي زیاته کړه "که د افغانستان له شته ظرفیتونو څخه د ترانزیت او سیمه ییز ټرانسپورټ، کرنې، صنعت، کانونو استخراج او نورو برخو کې کار واخیستل شي، اقتصادي وده ترلاسه کېدای شي."
په دی ناسته کې، د UNDP رسمي استازي ښاغلي عبدالله الدارداري، دUNDP ستر مدیر ښاغلي اچیم ستینر، د حرکت مؤسسې رئیس ښاغلي حجت الله فضلي او ځینو نورو ګډون کوونکو ویناوې وکړې.

د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مدیره پلاوي لومړي مرستیال ښاغلي محمد یونس مهمند او د مدیره پلاوي غړي ښاغلي خان جان الکوزي، د سوداګرۍ او صنعت وزارت مرستیال ښاغلي مولوي قدرت الله جمال، یو شمیر حکومتي مسؤلینو او د خصوصي سکتور غړیو د افغانستان د لسو غوره برانڈونو په لومړي فستیوال کې چې د کابل په انټرکانټیننټال هوټل کې د افغانستان د بازار د څار له شرکت په مټ په لاره اچول شوی وه، ګډون او ویناوې وکړې.
 
ښاغلي مهمند د دغه پروګرام له تنظیموونکو په ځانګړې توګه د افغانستان د بازار د څار له شرکت څخه مننه وکړه او دغه پروګرام یې د لوړپوړو تولیدي شرکتونو د هڅونې لپاره یو ګام وباله. هغه زیاته کړه، د هېواد خصوصي سکتور په تیرو شپږو میاشتو کې د افغانستان د اسلامي امارت په ملاتړ او همکارۍ وتوانېد چې د هېواد اقتصادي وضعیت له کړکېچن حالت څخه وژغوري.
 
ښاغلي مهمند د زیربنایي پروژو په پیل کې د افغانستان اسلامي امارت له پاملرنې څخه په ځانګړې توګه د هېواد په شمال کې د قوش تپې د اوبو لګولو د کانال د پرانستلو هرکلی وکړ او دا یې د کرنې په برخه کې د ځان بسیاینې او د کارموندنې په برخه کې یو مهم ګام وباله.
 
د اتاق لومړي مرستیال د افغانستان له اسلامي امارت څخه وغوښتل چې د هېواد د اقتصادي ودې لپاره د افغانستان له خصوصي سکټور څخه نور هم ملاتړ وکړي. نوموړي د روژې د مبارکې مياشتې د رارسېدو په مناسبت پر ټولو سوداګرو او د خصوصي سکتور پر غړو غږ وکړ، چې د بې وزلو لاسنيوى وکړي او د کار زمينه ورته برابره کړي.
 
ښاغلي خانجان الکوزي هم د افغانستان د بازار د څار شرکت له اقدام څخه چې په هېواد کې یې د لسو غوره کورنیو تولیدونکو په اړه چې زعفران، غالۍ، پلاستیک، لرګي، الکترونیکي توکي په کې شامل دي، د څېړنو هرکلي ترڅنګ، زیاته کړه "دا کولی شي د هیواد خصوصي سکتور وهڅوي."
 
ورپسې د سوداګرۍ او پانګونې اتاق مشرتابه او د صنایعو او سوداګرۍ وزارت مرستیال له هغه نندارتون څخه چې د پروګرام په څنډه کې جوړ شوی و، د لسو غوره برانډونو په ګټونکو د جایزې له ویشلو وروسته لیدنه وکړه.

مقالات دیگر...